起

qǐ

1. тұру, түрегелу, ояну, қозғалу, қимылдау, жылжу, аттану, жүру, кету

起床 — түрегелу, ояну

起立致敬 — орындарынан түрегеліп құрмет білдірісті

起兵 — әскер аттандыру, жасақ жөнелту, ұрысқа аттану, ұрыс бастау

你起开这里 — кет әрмен, жоғал әрі, жалтырат табаныңды

起席 — дастарқаннан кету, дастарқаннан түрегелу

2. жұлу, қопару, суыру, алу, қазу, шығу, шығару, қою, беру, ұшу, көтерілу, жоғарылау, өрлеу, туу, туылу, соғу, салу, жазу, нұсқалау, жобалау, соқалау, атқару, көрсету, аршу, тазалау, тазарту, бастау, кірісу, жағу, тамызу

起钉子 — шеге суыру, шеге жұлу

起动器 — стартер

起土 — пайдаланып қалу, жем түсіріп қалу, арасынан пайда түсіру

起火 — от жағу, түтін түнету; өрт кету, өрт шығу

起一堵墙 — дуал соғу, дуал жинау

起稿 — жобасын жазу, жобалау, нұсқалау

起点 — бастама, беташар, кіріспе

起降费 — ұшу-қону ақысы, ұшу-қону қаражаты

起家 — жұмыс бастау, шаңырақ көтеру, танылу, көтерілу, дәуірлеу, шалқу, ауқаттану, баю

起子 — бұрауыш, бәйтесе

拿起武器 — қолға қару алу

起雷 — мина ар шу, мина тазалау, мина қазу

把画起下来 — қабырғадағы суретті алып таста

起风了 — жел соға бастады

起痱子 — бөрткен шығу, безеу түсу

平地起高楼 — жалпақ жазықтан зәулім ғимараттар көтеріліп келеді

3. шығыс септігінің жалғаулары міндетін атқарады

今天起 — бүгіннен бастап, бүгіннен соң

起南到北 — оңтүстігінен солтүстігіне дейін

4. топ, шоғыр, лек, қора, шоқ

外面进来一起人 — даладан бір қора кісі кіріп келді

5. есептік анықтама ретінде қолданылады

三起案件 — үш дело

6. етістіктер қосымшалары ретінде қолданылады және етістіктер соңынан жалғана келіп (көбінесе 不, 得 әрпімен қосақтала) мүмкіндік, ықтималдық мағыналарын білдіреді

买不起 — сатып алмайды, алуға шамасы келмейді

看不起 — бойына тоғытпайды, пысқырып қарамайды